RRB Group D Syllabus 2025 In Marathi | रेल्वे ग्रुप D अभ्यासक्रम आणि परीक्षा पॅटर्न

RRB Group D Syllabus 2025 In Marathi | रेल्वे ग्रुप D अभ्यासक्रम आणि परीक्षा पॅटर्न

RRB Group D Syllabus 2025 In Marathi | रेल्वे ग्रुप D अभ्यासक्रम आणि परीक्षा पॅटर्न आपल्या भारत देशाचा महत्वपूर्ण दुवा म्हणजे रेल्वे. भारताच्या आर्थिक, सांस्कृतिक, सामाजिक प्रगतीला एकूणच भारतीय रेल्वेने वेग दिला आहे. भारतीय रेल्वे ही रेल्वे मंत्रालयाच्या अंतर्गत चालणारी सरकारी प्रणाली आहे.

RRB Group D Syllabus 2025 | Railway Group D Syllabus in Marathi | RRB Group D Exam Pattern 2025 | RRB Group D Syllabus PDF Download | RRB Group D Subject Wise Syllabus | RRB Group D Syllabus and Exam Pattern | RRB Group D Level 1 Syllabus | RRB Group D Exam Syllabus in Marathi | RRB Group D Syllabus 2025 PDF in Marathi Download Link

शेवटी यंत्रणा आली म्हणजे कामगार आलेच. सरकारी प्रणाली असल्या कारणाने सरकारी नोकऱ्या आपल्याला येथे मिळतात. त्यामुळे अनेक तरुण वर्ग इकडे आकर्षित होतो. रेल्वे मध्ये विविध कामासाठी विविध पदे असतात. रेल्वेचे काम व्यवस्थित व सुरळीत होण्यासाठी परीक्षेद्वारे उमेदवार भरती केले जातात. जेणेकरून उमेदवारांची क्षमता तपासली जावी.

भारतीय रेल्वे मध्ये चार विभाग नेमले आहेत. ग्रुप ए, ग्रुप बी, ग्रुप सी, ग्रुप डी. ग्रुप ए आणि बी मध्ये उच्च पातळीच्या पदांचा समावेश आहे. ज्यांची परीक्षा UPSC द्वारे घेतली जाते. यावरूनच तुम्हाला समजले असेल की ही नोकरी मिळवणे किती कठीण आहे. तसेच ग्रुप सी मध्ये क्लार्क, स्टेशन मास्टर आणि तिकीट कलेक्टर यांचा समावेश होतो. ग्रुप डी मध्ये ट्रेकमेन आणि हेल्पर सारखी पदे समाविष्ट आहेत.

या लेखामध्ये आपण रेल्वे ग्रुप डी बद्दल संपूर्ण माहिती पाहणार आहोत. ज्यामध्ये रेल्वेच्या ग्रुप डी मध्ये कोणकोणती पदे येतात. त्यांची परीक्षा कशाप्रकारे घेतली जाते. त्याचप्रमाणे अभ्यासक्रम, शैक्षणिक पात्रता, निवड प्रक्रिया, वेतनश्रेणी आणि इतर माहिती आपण जाणून घेणार आहोत.

सर्वप्रथम आपण रेल्वे चा ग्रुप डी काय आहे याबद्दल जाणून घेणार आहोत.

• रेल्वेमध्ये चार ग्रुप आहेत. त्यामधील ग्रुप डी मुलभूत स्तरावरील कामे करण्यासाठी हा ग्रुप ओळखला जातो. ज्यामध्ये अनेक साधी पदे येतात. ज्यामध्ये रेल्वे रूळ, रेल्वे कोच यांची देखभाल केली जाते.

ग्रुप डी मध्ये येणारी पदे

• भारतीय रेल्वेच्या ग्रुप डी मध्ये ट्रेकमन, हेल्पर, असिस्टट पोईटसमन, गेटमन, हेल्पर इन मेकेनिकल, हेल्पर ईन इंजीनिअरिंग, पोर्टर, गैंगमन, फिटर, केबिनमन, वेल्डर यांचा समावेश होतो.

शैक्षणिक पात्रता:

• ग्रुप डी मधील पदांसाठी उमेदवार 10 वी, 12 वी किंवा ग्रेजूएषण असणे आवश्यक आहे. त्याचप्रमाणे पदानुसार आयटीआय उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे. प्रत्येक पदासाठी वेगवेगळी पात्रता निर्धारित केली गेली आहे.

वयोमर्यादा:

• रेल्वेच्या ग्रुप डी पदांसाठी 18 ते 32 वर्षे वयोमर्यादा ठेवण्यात आली आहे. विविध प्रवर्ग म्हणजेच एससी, एसटी, ओबीसी, एनटी प्रवर्गातील उमेदवारांना रेल्वेच्या नियामाप्रमाणे सूट देण्यात आली आहे.

परीक्षा पद्धती:

आपण आता ग्रुप डी ची परीक्षा पद्धती जाणून घेणार आहोत.

लेखी परीक्षा:

• सर्वप्रथम उमेदवाराला लेखी परीक्षा द्यावी लागते. लेखी परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतर उमेदवार पुढील टप्प्यासाठी पात्र ठरतो. उमेदवाराला लेखी परीक्षा द्यावी लागते. मेरीट लिस्ट मध्ये उमेदवाराचे नाव आल्यानंतर तो पुढील प्रक्रियेस पात्र ठरतो.

शारीरिक चाचणी:

• नोकरी मिळवण्यासाठी उमेदवार शारीरिकदृष्ट्या सदृढ असणे आवश्यक असते. जेणेकरून नोकरी करताना संबंधित क्षेत्रामध्ये चांगले काम व्हावे. त्यातून ग्रुप डी मधील जी पदे आहेत त्यांना जास्त श्रमाची कामे करावी लागतात. त्यामुळे त्यांची शरीरयष्टी मजबूत असणे अत्यंत आवश्यक असते. जो उमेदवार शारीरिक चाचणी उत्तीर्ण करतो तो पुढील टप्यास पात्र ठरतो.

प्रमाणपत्र पडताळणी:

• वरील दोन्ही टप्पे पार केल्यानंतर उमेदवार प्रमाणपत्र पडताळणी साठी पात्र ठरतो. ज्यामध्ये उमेदवाराचे शिक्षण, अर्जासोबत जोडलेली सर्व कागदपत्रे खरी आहेत का याची तपासणी केली जाते.

मेरीट लिस्ट:

• लेखी परीक्षा, शारीरिक चाचणी आणि प्रमाणपत्र पडताळणी केल्यानंतर उमेदवाराची जर अंतिम यादीमध्ये निवड झाली तर उमेदवार भरती झाला आहे असे समजले जाते. या यादीमध्ये नाव मिळवून उमेदवार संबंधित पदासाठी पात्र ठरतो.

परीक्षेचे स्वरूप:

• रेल्वेच्या ग्रुप डी पदांसाठी सामान्य विज्ञान, अंकगणित, बुद्धिमत्ता, सामान्य विज्ञान, कृषी क्षेत्र, भारताचा भूगोल आणि कॉम्पुटर संबंधी प्रश्न विचारले जातात. उमेदवारांनी वरील विषयांचा कसून अभ्यास करणे अत्यंत गरजेचे आहे.

🚆 RRB Group D भरती प्रक्रिया (थोडक्यात पण पूर्ण माहिती)

१. अर्ज प्रक्रिया (Application):

• सगळं काम ऑनलाइनच होतं, म्हणजे RRB च्या वेबसाइटवरूनच फॉर्म भरायचा.

• एका व्यक्तीनं एकच फॉर्म भरायचा, दोन-तीन भरले तर अर्ज रद्द होतो.

२. निवड प्रक्रिया (Selection Process):

ही भरती एकूण चार टप्प्यांमध्ये होते 👇

RRB Group D Subject Wise Syllabus in Marathi

1️⃣ CBT – Computer Based Test (ऑनलाइन परीक्षा)

2️⃣ PET – Physical Efficiency Test (शारीरिक चाचणी)

3️⃣ DV – Document Verification (कागदपत्र तपासणी)

4️⃣ ME – Medical Examination (वैद्यकीय तपासणी)

RRB Group D CBT Exam 2025

🧠 CBT परीक्षा (Computer Based Test)

• वेळ: ९० मिनिटं

• एकूण प्रश्न: १०० प्रश्न (प्रत्येक १ गुणाचा)

• चुकीच्या उत्तरासाठी १/३ गुण वजा केले जातात (Negative Marking).

विभागानुसार प्रश्न:

• विषय प्रश्नसंख्या

विषय	प्रश्नसंख्या
General Science	25
Mathematics	25
General Intelligence & Reasoning	30
General Awareness & Current Affairs	20

एकूण 100 प्रश्न

किमान गुण (Minimum Qualifying Marks):

UR – 40%

EWS – 40%

OBC – 30%

SC – 30%

ST – 30%

1. RRB Group D Math Syllabus in Marathi

📘 प्रश्नांचा प्रकार (Question Type)

• सगळे प्रश्न Objective (बहुपर्यायी) असतात.

RRB Group D Math Syllabus in Marathi

RRB Group D CBT Exam 2025

🔹 Mathematics मध्ये येणारे विषय:

• संख्या प्रणाली, टक्केवारी, नफा-तोटा, वेळ आणि अंतर, वेळ आणि काम, बीजगणित, भूमिती, त्रिकोणमिती, साधे आणि मिश्र व्याज, घनफळ, सांख्यिकी, घड्याळ-कॅलेंडर इत्यादी.

RRB Group D Reasoning Syllabus in Marathi

🔹Reasoning मध्ये येणारे विषय:

• कोडिंग-डिकोडिंग, सिरीज, पझल्स, व्हेन डायग्राम, दिशा, निर्णय घेणे, तर्कशक्ती, विश्लेषणात्मक विचार इत्यादी.

RRB Group D Science Syllabus PDF

🔹 General Science:

• भौतिकशास्त्र (Physics), रसायनशास्त्र (Chemistry) आणि जीवनशास्त्र (Biology) — दहावीच्या पातळीपर्यंत.

Railway Group D GK Questions Marathi

🔹 Current Affairs:

• विज्ञान-तंत्रज्ञान, क्रीडा, राजकारण, अर्थव्यवस्था, महत्वाच्या घटना, व्यक्ती आणि पुरस्कार यावर आधारित.

RRB Group D Physical Test Details

💪 PET – शारीरिक चाचणी (Physical Efficiency Test)

• CBT मध्ये पास झालेल्या उमेदवारांना तीनपट (3x) प्रमाणात PET साठी बोलावलं जातं.

• ही चाचणी फक्त पात्रता तपासण्यासाठी (Qualifying) असते.

👦 पुरुष उमेदवारांसाठी:

• ३५ किलो वजन १०० मीटर अंतरावर २ मिनिटात न्यायचं — वजन खाली न ठेवता.

• १००० मीटर धाव – ४ मिनिटं १५ सेकंदात पूर्ण करायची.

👧 महिला उमेदवारांसाठी:

• २० किलो वजन १०० मीटर अंतरावर २ मिनिटात न्यायचं — वजन खाली न ठेवता.

• १००० मीटर धाव – ५ मिनिटं ४० सेकंदात पूर्ण करायची.

📄 त्यानंतर:

• PET नंतर Document Verification (DV) आणि शेवटी Medical Test (ME) घेतलं जातं.

• सगळं क्लियर झालं की नाव Final Merit List मध्ये लागतं.

📄 पोलीस भरती अभ्यासक्रम व परीक्षा स्वरूपसाठी येथे क्लिक करा

📄 RRB Group D Syllabus 2025 PDF Download Link

👉 RRB Group D Syllabus 2025 PDF Download

वेतनश्रेणी:

भारतीय रेल्वेमधील ग्रुप डी च्या पदांसाठी 7 व्या वेतन आयोगानुसार मूळ वेतन 18,000 रुपये मिळत असून इतर भत्ते म्हणजेच वाहतूक भत्ता, महागाई भत्ता, घरभाडे भत्ता मिळून 22,000 ते 25,000 पर्यंत वेतन जाते.

RRB Group D Document in Marathi

अर्ज करण्यासाठी लागणारे आवश्यक कागदपत्रे:

1. ई- मेल आयडी
2. मोबाईल नंबर
3. आधार कार्ड
4. जातीचा दाखला Cast Certificate)
5. 10/ 12 वीचे मार्कशीट
6. पासपोर्ट साईझ फोटो
7. सही

ग्रुप डी साठी अर्ज कसा करावा:

रेल्वेच्या ग्रुप डी पदांसाठी अर्ज करताना उमेदवाराला सर्वप्रथम रेल्वेच्या अधिकृत संकेतस्थळावरती जाणे गरजेचे आहे. त्यानंतर संबंधित विभाग निवडून ऑनलाईन फॉर्म भरावा. त्यामध्ये आवश्यक ते सर्व कागदपत्रे अपलोड करावीत. पासपोर्ट साईझ फोटो अपलोड करावा. अर्ज शुल्क क्रेडीट कार्ड, डेबिट कार्ड किंवा युपीआय ने भरू शकता.

रेल्वे ग्रुप डी फॉर्म भरताना घ्यावयाची काळजी:

• ऑनलाईन अर्ज करताना रेल्वेने अर्ज भरण्यासाठी कोणत्या तारखा दिल्या आहेत त्यानुसार लवकरात लवकर अर्ज भरावा. शेवटी वेबसाईट वरती लोड येतो व अर्ज भरण्यास अडचणी येतात.
• अर्जामध्ये सर्व माहिती व्यवस्थित भरावी.
• सर्व आवश्यक कागदपत्रे अर्जासोबत जोडावीत.
• अर्जासोबतच अर्ज फी भरणे आवश्यक आहे.
• पासपोर्ट साईझ फोटो खूप जुना नसता कामा नये.
• अर्ज सबमिट केल्यानंतर तुमच्याकडे त्याची एक प्रत ठेवा.

परीक्षेमध्ये जास्त मार्क मिळवण्यासाठी काय करावे:

Railway Group D Preparation Tips

• परीक्षा जवळ आल्यावर सर्व पुस्तकांची एकदा रिविजन करावी.
• मागील वर्षीचे पेपर सराव म्हणून सोडवावेत.
• सराव पेपर सोडवताना वेळेची काळजी घ्यावी.
• सामान्यज्ञान वाढवण्यासाठी वर्तमानपत्रे वाचावीत.
• जगभरामध्ये सध्या काय घडत आहे याबद्दल तुम्हाला माहिती असायला हवी.
• जास्तीत जास्त अभ्यास करावा.

अभ्यासासाठी प्रेरणा:

आजच्या काळात अनेक मुले सरकारी नोकरीची तयारी करतात. साहजिकच सरकारी नोकरी लागल्यानंतर आपल्या पुढील अनेक पिढ्यांचा उद्धार होतो. माणसाचे पुढील जीवन सुखकर जाते.

तुम्ही जरी पहिल्या प्रयत्नात यशस्वी नाही झाले तरी सतत परीक्षा देऊन अभ्यास करत रहा. तुम्ही तुमच्यावरती विश्वास ठेवा आणि स्वत: साठी प्रामाणिक रहा एक दिवस नक्कीच तुमचा विजय होईल.

आपण आता रेल्वेविषयी माहिती जाणून घेऊ, कारण प्रत्येक परीक्षेमध्ये त्यांच्या संबधी पहिल्या-वहिल्या घटना विचारल्या जातात, जसे उदा. भारतात पहिली रेल्वे कधी व कुठ पर्यंत धावली? कोणाच्या काळात सुरु झाली होती? रेल्वे चे झोन किती व कोणते? असे प्रश्न विचारले जातात. परीक्षा म्हणजे एक-एक मार्क महत्वाचा असतो. तो कसा मिळवायचा किंवा मिळेल या दृष्टीणे आपण विचार केला पाहिजे. आता पर्यंत झालेले पेपर म्हणेच मागील प्रश्नपत्रिका आपण सोडवल्या पाहिजे, वेळेचे भान ठेवले पाहिजे. कारण परीक्षेमध्ये वेळेचे नियोजन खूप महत्वाचे आहे. कारण अभ्यास सर्वच जण करतात, अभ्यासात योग्य दिशा व काय वाचायचं आणि काय सोडायचं हे तुम्हाला PYQ बघितल्यावर नक्कीच अंदाज येईल. त्यामुळे जास्तीत-जास्त Railway Group D PYQ वर भर द्या. त्यामुळे तुमचे सिलेक्शन होण्याचे चान्सेस जास्त वाढतात.

रेल्वे विषयी थोडक्यात व महत्वाची माहिती

🚆 भारतीय रेल्वेची माहिती :

1. पहिली रेल्वे कधी सुरु झाली?

👉 भारतातली पहिली रेल्वे 16 एप्रिल 1853 रोजी सुरु झाली.

2. कुठून कुठे गेली होती?

👉 ही रेल्वे मुंबई (बोरीबंदर) ते ठाणे या दरम्यान धावली होती.

👉 अंतर होतं अंदाजे 34 किलोमीटर.

3. कोणाच्या काळात सुरु झाली?

👉 ही रेल्वे ब्रिटिशांच्या राज्यात (ईस्ट इंडिया कंपनीच्या काळात) सुरु झाली होती.

4. सध्याच्या घडीला भारतात किती झोन (Zone) आहेत?

👉 आज भारतात 19 रेल्वे झोन (Railway Zones) आहेत.

5. भारतीय रेल्वेचं मुख्यालय कुठे आहे?

👉नवी दिल्ली येथे आहे.

6. भारतीय रेल्वेचं महत्त्व:

🚉 जगातील सर्वात मोठ्या रेल्वे नेटवर्कपैकी एक आहे.

🚉 दररोज कोट्यवधी प्रवासी आणि हजारो गाड्या चालतात.

भारतात सध्या १९ रेल्वे झोन आहेत, त्यांचे नाव आणि मुख्य ऑफिस (हेड ऑफिस) खाली दिलंय 👇

🚉 १. Northern Railway (उत्तर रेल्वे)

👉 मुख्यालय: नवी दिल्ली

🚉 २. North Central Railway (उत्तर मध्य)

👉 मुख्यालय: प्रयागराज (उत्तर प्रदेश)

🚉 ३. North Eastern Railway (उत्तर पूर्व)

👉 मुख्यालय: गोरखपूर (उत्तर प्रदेश)

🚉 ४. North Western Railway (उत्तर पश्चिम)

👉 मुख्यालय: जयपूर (राजस्थान)

🚉 ५. North Frontier Railway (ईशान्य सीमांत)

👉 मुख्यालय: गुहाटी (आसाम)

🚉 ६. Eastern Railway (पूर्व रेल्वे)

👉 मुख्यालय: कोलकाता (पश्चिम बंगाल)

🚉 ७. East Central Railway (पूर्व मध्य)

👉 मुख्यालय: हाजीपूर (बिहार)

🚉 ८. East Coast Railway (पूर्व किनारी)

👉 मुख्यालय: भुवनेश्वर (ओडिशा)

🚉 ९. Western Railway (पश्चिम रेल्वे)

👉 मुख्यालय: मुंबई (चर्चगेट)

🚉 १०. West Central Railway (पश्चिम मध्य)

👉 मुख्यालय: जबलपूर (मध्य प्रदेश)

 ११. Southern Railway (दक्षिण रेल्वे)

👉 मुख्यालय: चेन्नई (तामिळनाडू)

🚉 १२. South Central Railway (दक्षिण मध्य)

👉 मुख्यालय: सिकंदराबाद (तेलंगणा)

🚉 १३. South Western Railway (दक्षिण पश्चिम)

👉 मुख्यालय: हुबळी (कर्नाटक)

🚉 १४. South Eastern Railway (दक्षिण पूर्व)

👉 मुख्यालय: कोलकाता (पश्चिम बंगाल)

🚉 १५. South East Central Railway (दक्षिण पूर्व मध्य)

👉 मुख्यालय: बिलासपूर (छत्तीसगड)

🚉 १६. Central Railway (मध्य रेल्वे)

👉 मुख्यालय: मुंबई (छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस – CSMT)

🚉 १७. Metro Railway (मेट्रो रेल्वे)

👉 मुख्यालय: कोलकाता (ही भारतातली पहिली मेट्रो रेल्वे होती)

🚉 १८. South Coast Railway (दक्षिण किनारी)

👉 मुख्यालय: विशाखापट्टणम (आंध्र प्रदेश)

🚉 १९. East Central Railway (पूर्व मध्य)

👉 (टीप: हा वर आधी सांगितलाय, पण एकूण मोजणीसाठी हेही धरलं जातं — एकूण १९ झोन आहेत)

नमस्कार विद्यार्थी मित्रानों, सर्वात आधी आपल्याला परीक्षेसाठी खूप साऱ्या शुभेच्छा. आपल्याला लवकर यश मिळो हीच सदिच्छा, आज आपण आजच्या लेखामध्ये RRB Group D Syllabus 2025 In Marathi | रेल्वे ग्रुप D अभ्यासक्रम आणि परीक्षा पॅटर्न , शारीरिक चाचणी, अभ्यासक्रम , विषयानुसार गुणाची आणि टोपिक ची विभागणी, अभ्यास कसा करावा व थोड्यात रेल्वे विषयी महत्वाची माहिती बघितली जी परीक्षेच्या दृष्टीने खूप महत्वाची आहे, RRB Group D Syllabus 2025 In Marathi | रेल्वे ग्रुप D अभ्यासक्रम आणि परीक्षा पॅटर्न हि माहिती आवडली किंवा फाय्देशील ठरली असेल टर आपल्या इतर मित्रांना हि पाठवा. लेखामध्ये काही चुका हि होऊ शकतात ! चुका असतील तर आम्हाला नक्की कळवा. आम्ही त्या लवकर सुधरवण्याचा प्रयन्त करू. महत्वाची सूचना म्हणजे आम्ही हि माहिती विविध स्रोतामधून संकलित करून आपल्यासाठी सरळ व सोप्या भाषेत घेऊन येत असतो. आपण अर्ज करताना किंवा इतर संबधी काही गोष्टीचा निर्णय घेण्यापूर्वी अधिकृत संकेतस्थळ किंवा अधिकृत जाहिरात pdf पहावी मगच अर्ज करावा. पुन्हा आपल्याला परीक्षेसाठी खूप साऱ्या शुभेच्छा……